Tiroid Bezi Hastalıkları ve Cerrahisi

Tiroid bezi vücuda tiroid hormonları(T3,T4) salgılayan, boyun orta hattında soluk borusunun önünde ve her iki yanında yer alan kelebek şeklinde bir organdır. Bezin az hormon salgılaması sonucu hipotiroidi, çok salgılaması sonucu halk arasında zehirli guatr diye bilinen hipertiriodi oluşur. İçerisinde nodül adı verilen kitle ve buna bağlı kanserler gelişebilir. Bunların dışında otoimmün kökenli (Hashimato tiroiditi, Basedow Graves) ya da mikrobik kaynaklı tiroidit denen iltihabi hastalıkları mevcuttur.

  • İltihabi ve otoimmün dediğimiz hastalıklar ilaçlarla tedavi edilirken, tedaviye cevap vermeyen zehirli guatrlar, büyük kanser şüpheli nodüller ve kanser tanısı almış nodüller cerrahi olarak tedavi edilir.
  • Nodüllerin oluşumunun en önemli sebebi sulardaki iyot eksikliğidir.
  • Nodüller temel olarak boyun ultrasonografisi ve ince iğne aspirasyon biyopsisi (İİAB) ile değerlendirilir.
  • Kanser tanısı alan ya da şüpheli bulunan nodüllerin varlığında mutlaka cerrahi tedavi yapılmalıdır.

Hastalara tümörün ve nodüllerin yerleşim yerine ve büyüklüğüne bağlı olarak, iki taraflı total tiroidektomi, ya da tek taraflı total tiroidektomi yapılır. Boyun bölgesinde lenf bezlerine kanserin sıçraması durumunda ise boyundaki bezeleri temizlemek amacıyla boyun diseksiyonu ameliyatları yapılmalıdır.

Tiroid bezi, komşuluğunda ses sinirlerinin olması ve yine kemik metabolizmasını idare eden 4 adet mercimek tanesi büyüklüğündeki paratiroid bezlerinin varlığı nedeniyle önemli bir cerrahidir. Ses sinirinin yaralanması halinde kalıcı ses kısıklığı, nefes darlığı gelişirken, paratiroid bezlerinin korunmaması durumunda daimi ilaç kullanımı, kemik erimesi problemleriyle karşılaşılabilir. Bu problemlerin engellenmesi için titiz bir cerrahinin yanında sinirleri gösteren monitörizasyon cihazının kullanılması gerekmektedir. Cerrahi deneyim bu aşamada kritik öneme sahiptir.

Cerrahi tedavi açık ve kapalı, yani laparoskopik cerrahi (TOETVA) yapılabilir. Kapalı yöntemde tiroid ameliyatı ağız içerisinden girilerek yapılır. Bu yöntemdeki amaç boyunda görünen bir iz bırakmamaktır. Günümüzde hastalar tarafından kozmetik ameliyatlar tercih edilmektedir.

Guatr ameliyatı ve sonrası hastaları ne bekliyor?

Hastalara mutlaka tiroid hormon testlerini içeren ameliyat hazırlığı yapılır. Ameliyat için hormon seviyelerinin mutlaka normal olması gerekmektedir. Ameliyat yaklaşık 2 saat sürer. Ameliyatta mutlaka sinir monitörizasyonu yapılır. Ameliyat sonrası 1 gün yatan hastalar sorun görülmez ise, drenleri alınarak taburcu edilir.

  • Yaklaşık bir hafta sonra çıkan patoloji sonucu değerlendirilir.
  • Kanser tanısı alan hastalar Radyoaktif İyot tedavisi(Atom tedavisi) için Nükleer Tıp merkezlerine yönlendirilir.
  • Patoloji sonucu temiz gelenlere tiroid hormon ilacı başlanarak takibe alınır.

Paratiroid bezi hastalıkları ve cerrahisi

Tiroid bezinin üzerinde ikisi sağda, ikisi solda yerleşen 4 adet mercimek tanesi kadar büyüklükte paratiroid hormonu(PTH) salgılayan bezlerdir. Vücudun kalsiyum metabolizmasını düzenlerler. Kemik yapım ve yıkımında en önemli role sahip hormondur.

Tiroid cerrahisi sırasında bu bezlerin mutlaka korunması gerekmektedir. Ayrıca paratiroid bezinin büyümesi ve fazla hormon salgılanmasına sebep olan adenomları mevcut olup, bunların tedavisi cerrahidir. Cerrahi olarak adenom denilen yapıların çıkarılması kesin tedavi sağlar.

Tedavisi açık cerrahi ya da kapalı laparoskopik yöntemle yapılır. Ameliyatta doğru bezin çıkarılması ve sinirlerin korunması kritik öneme sahiptir.